محمدعلی انصاری، مفسر قرآن کریم در دومین قسمت از درسگفتار «امیر ملک سخن» که پیرامون ولایت امیرالمؤمنین (ع) میپردازد؛ میگوید:
در منظومه دینی، میتوان سه سطح برای فهم و عمل به دین در نظر گرفت: سطح ظاهری و ابتدایی، لایه بیرونی یا «قشر» و در نهایت «محتوا» یا درونمایه عمیق دین. آنچه اهمیت دارد، پیوند مستمر و جدانشدنی میان قشر و محتواست؛ چرا که دین، تنها در صورتی میتواند کارآمد و زنده باقی بماند که این دو لایه همزمان با یکدیگر حضور داشته باشند.
آه از آن روزی که میان ظاهر و باطن دین جدایی بیفتد، و دریغ از زمانی که دین تنها در سطح و قشر باقی بماند، بیآنکه از حقیقت درونی و معنای عمیق آن بهرهای برده شود. در طول تاریخ، یکی از بزرگترین آسیبهایی که دینداری به خود دیده، همین «دینداری قشری» بوده است؛ دینداریای که در ظاهر متوقف میماند و از معنا و حقیقت فاصله میگیرد.
نتیجه چنین نگرشی، محروم شدن بشر از جاذبهها، زیباییها و حقایق درونی دین است. زمانی که دین، تنها بهعنوان مجموعهای از نمادهای ظاهری و آداب بیرونی تلقی شود، طبیعی است که نتواند در زندگی فردی و اجتماعی انسان نقشآفرینی مؤثری داشته باشد. در چنین شرایطی، دین به جای آنکه مسیر هدایت، آرامش و تعالی را هموار سازد، به پدیدهای ایستا و تشریفاتی تبدیل میشود؛ پدیدهای که تأثیرگذاری آن به شدت کاهش یافته و کارکرد حقیقی خود را از دست میدهد.
انتهای پیام